جغرافیای سیاسی و حقوق بین‎الملل دریاها

Authors

بهادر غلامی دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

دره میرحیدر استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

فاطمه سادات میراحمدی دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

Abstract:

از زمان آغاز تدوین حقوق بینالملل دریاها، عامل جغرافیا نقش مهمی را ایفا کرده است. امروزه نیز مسائلی مانند وقایع قطب شمال و منازعات میان کشورها در بسیاری از نقاط دنیا بر سر قلمروهای دریایی، بیانگر این واقعیت است که عامل مکان، نقش اساسی در بحثهای میان کشورها دربارۀ ادعاهای حقوقی آنها بازی میکند. این پژوهش بر اساس دیدگاه نئورئالیستی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مسئله می‎پردازد که عوامل جغرافیایی، چه نقشی در تدوین حقوق بینالملل دریاها و منازعات میان کشورها بر سر قلمروهای دریایی داشته است. در این راستا نقش عوامل موقعیت جغرافیایی، جزر و مد، شکل سواحل و وضع ناهمواریهای ساحلی، خلیج، عمق، جریانهای دریایی، دلتا، آبسنگ، برآمدگی جزری، تنگه، دهانۀ رودخانه، بسته یا نیمه‎بسته‎بودن دریا، مجمع‎الجزایر و منابع اقتصادی بستر دریا، در تدوین حقوق بین‌الملل دریاها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که جغرافیای سیاسی دریاها هویتی میان‎رشتهای دارد؛ یعنی نقش جغرافیا، حقوق بینالملل، دیپلماسی، فناوری و قدرت را در چگونگی تعیین قلمروهای دریایی و بهره‎برداری دولت‎های ساحلی از آنها مورد بررسی قرار میدهد. در این میان جغرافیا بستر تمام این مسائل است؛ چراکه جغرافیای کشورهایی که در روند تدوین حقوق بین‌الملل دریاها حضور فعال داشته‎اند، به‎خصوص خصیصه‌های فیزیکی و ژئومورفولوژیکی سواحل آنها، نقش مهمی در تعیین وضعیت حقوقی قلمروهای دریایی داشته است. از سوی دیگر قوانینی که بر اساس منافع و با اعمال زور قدرت‎‌های بزرگ تصویب شده‌اند نیز، بر جغرافیای کشورها تأثیر گذاشته است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

وضعیت حقوقی آب‌های تاریخی در حقوق دریاها

دکترین آب‌های تاریخی در اوایل قرن بیستم در حقوق بین‌‌الملل دریاها مطرح شد. با گذشت بیش از یک قرن از عملی‌شدن دکترین مزبور در بین دولت‌‌ها، تا به امروز می‌‌توان شاهد پیشرفت اندکی بود. در کنوانسیون 1958 دریای سرزمینی و منطقۀ نظارت و کنوانسیون 1982 حقوق دریاها مقرراتی درخصوص آب‌ها‌‌ی تاریخی وجود ندارد. با وجود این، امروزه در حقوق بین‌‌الملل، تعداد زیادی از دولت‌‌ها با استناد به دکترین آب‌‌های تاری...

full text

پیشگیری از ورشکستگی شرکتها در حقوق تجارت بینالملل

ورشکستگی1 از جمله مشکلاتی است که امروزه به‌ویژه در کشورهای مبتنی بر اقتصاد آزاد رو به افزایش است و به‌طور طبیعی مقابله با آن به‌ویژه در ورشکستگی‌های گسترده شرکت‌های تجارتی ضروری به‌نظر می‌رسد. یکی از راه‌حل‌های مقابله با آثار منفی ورشکستگی، جلوگیری از وقوع آن بوده و امروزه با عنوان «پیشگیری2 از ورشکستگی» مورد توجه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفته است. در این راستا...

full text

جغرافیای سیاسی اطّلاعات

full text

جهانی‎شدن و سرزمین‎سازی در جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی دانشی مفید و اساسی برای فهم معادله‎ها و جریان‎های بین‎المللی در عصر کنونی و آینده است. مفاهیمی ماندگار و حیاتی مرتبط به زندگی انسان‎ها، ازجمله سرزمین در این بخش از علوم انسانی مطالعه می‎شود، اما هم‎اکنون بحث‎های زیادی در رابطه با بی‎اهمّیّت‎شدن و از موضوعیّت افتادن مفهوم سرزمین در عصر جهانی‎شدن وجود دارد. بحث سرزمین‎زدایی آنچنان انجمن‎های علمی و دانشگاهی را به خود جذب کرده که گویی ج...

full text

منطق و روش علمی در جغرافیای سیاسی

در این مقاله اصول و مفاهیم مندرج در حوزهی دانش جغرافیای سیاسی از حیث معرفت شناختی و فلسفهی علم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دسته‌بندی گزاره‌ها و قضایای موجود در این رشته به دو نوع 1- گزاره اِخباری (وصفی) 2- گزارهی انشایی (تجویزی)، نسبت و نحوهی ارتباط و همچنین چگونگی تحویل آنها به یکدیگر بیان گردیده است تا از این طریق ضمن برشمردن ویژگیهای عمومیِ معرفت علمی و انطباق آنها بر مفاد جغرافی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

پژوهش های جغرافیای انسانی

volume 46 issue 2

pages 337- 360

publication date 2014-06-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

جغرافیا حقوق بین‌الملل دریاها قلمرو قلمروگستری موقعیت جغرافیایی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com